Tüp bebek Nedir? – Op. Dr. Aret Kamar

Tüp bebek nedir?
Biz tüp bebek yaparken tüpün içinde olan olayları taklit ediyoruz. Önce genel anestezi altında yumurtayı topluyoruz. Alınan yumurtalar laboratuvar ortamında spermlerle buluşturuluyor. Embriyonun ilk oluşum aşamaları takip edildikten sonra, döllenmeden 4-5 gün sonra rahim içine yerleştiriliyor. Biz bu işleme tüp bebek diyoruz.

Kimler tüp bebek yaptırabilir?
İki grup hasta vardır. Birincisi tüp bebek tedavisi dışında, hiçbir şekilde hamile kalamayacak olanlardır. Erkeğin sperminin yok denecek derecede az veya dışarıda hiç spermi olmayanlar ile kadında her iki tüpün de tıkalı olduğu durumlarda, tüp bebek tedavisi dışında çocuk sahibi olabilme şansları yoktur.

Kadınlarda yumurtalığı iyi çalışmayanlar, karın içinde yapışıklıkları olanlar, tek tüpü tıkalı olanlar, çikolata kisti veya endometriosis hastalığı olanlar, polikistik över sendromu olanlar, vajinismus hastaları, rahim şekil bozukluğu olanlar, erkekte sperm sayı düşüklüğü, hareket eksikliği olanlar veya spermlerinde ileri derecede şekil bozukluğu olanlar, belli bir süre tedavi gördükten sonra çocukları olmadıysa tüp bebek yaptırabilirler. Ayrıca gebe kalıp gebelik kaybedenler, tekrarlayan düşükleri olanlar, eğer bu kayıplar genetik nedenli ise, bebeği rahime koymadan, sağlıklı olup olmadığının kontrolü için Preimplantasyon Genetik Tanı ( PGT ) aracıyla tüp bebek tedavisi yaptırabilirler.

Çocuğu olmayan çiftlerin sayısı artıyor mu?
Stres, sosyoekonomik şartların kötüleşmesi, sigara, giyim tarzı, fast food, düzensiz beslenme ve buna bağlı genel olarak kilo alımı, erkekte sperm sayısında, hareketliliğinde ve sperm şekillerinde bozukluklara neden olurken, kadınlarda da yumurta rezervi azalması ve yumurta bozukluklarına neden olur. Aşırı kilolu olmak veya çok zayıf olmak özellikle kadınlarda üreme gücünü etkiler.

Tüp bebek tedavisi sadece çocuk sahibi olamayanlara mı yapılıyor?
Tek kullanım amacı tabii ki, bu değildir. Genetik hastalıklarda, ya da kadın ve erkeğin taşıdığı kromozomal bozukluklarda, sağlıklı embriyonun rahime konulmadan seçilmesi, sağlıklı, hastalık taşımayan bir çocuğun dünyaya gelmesine olanak sağlar. Aynı zamanda özellikle kan hastalıklarında, daha önce doğmuş bir sağlıksız bebek var ve kemik iliği nakli gerekiyorsa, tüp bebek tedavisi ile aynı ebeveynden, sağlıklı ve birinci doğmuş bebeğe kemik iliği verecek şekilde doku grupları uyan, yeni bir çocuk dünyaya getirmek de mümkün olur.

Tüp bebekte başarıyı etkileyen faktörler nelerdir?
En önemli faktör kadının yaşıdır. Bugün için evliliklerin ve çocuk doğurma yaşlarının çeşitli nedenlerle ileri yaşlara doğru kayması, istediği zaman gebelik elde edemeyen çiftlerin artmasına neden olmuştur. Bu yüzden doğurganlığını erteleyecek olan çiftlerin mutlaka önce bir uzman tarafından görülmesini ve istedikleri zaman rahatlıkla çocuk sahibi olup olamayacakları konusunda bilgi edinmelerini tavsiye ediyoruz.

İkinci faktör tabi ki, kadının yumurta sayısıdır. Kadının rezervi ne kadar çok ve ne kadar fazla yumurta verebiliyorsa şans o kadar fazladır. Sperm sayısı üçüncü gelir. Yumurta sayısına yetecek kadar sağlıklı görünümlü sperm varsa bize yeterlidir. Dördüncü de tabii ki, kadının rahimidir. Rahim içi ne kadar iyi ise sağlıklı bir embriyo ile gebelik oranı o kadar fazla olacaktır.

Doğal tüp bebek ne demektir?
Bugün polikliniğimize başvuran kadınların neredeyse yarısının yumurta sayısının az olduğunu görüyoruz. Bir kısmının yaşı ilerlediği için fizyolojik olmakla beraber, bir kısım kadın genç olduğu halde az yumurta ile doğdukları için rezervleri azdır. Tüp bebekte klişeleşmiş bir iğne tedavisi vardır. Kadından tabii ki ne kadar çok yumurta alınabilirse o kadar çok embriyo olacağından, şans da o kadar fazla olacaktır. Bu yüzden rezervi uygun olanlarda iğnelerle yumurtalar çoğaltılmaya çalışılır. Ama rezerv düşükse, yani kadın iğne kullansa dahi çok yumurta veremeyecekse o zaman iğne kullanmak amacına ulaşmamış olur.