Tüp Bebek Tedavisinde Genetik Tarama

Morfolojik olarak; yani şekilsel olarak incelemeler yaparken embriyoların genetik yapısını dışardan gözlemleyerek tespit edebileceğimiz herhangi bir yöntem bu güne kadar bulunmuş değil. Dolayısıyla embriyolar üzerinde kalıtsal bir hastalık olabileceği veya çiftin genetik bir sorun yaşayabileceği bir durum varsa, embriyoların gelişimi esnasında 3 veya 5’inci günde uygun koşullar sağlanıp birer hücre alınıp genetik laboratuvara ulaştırılması sağlanır. Bu hücrelerin incelenmesi ile embriyonun normal ya da anormal durumu tespit edilir. Sağlıklı embriyo bulunduğunda çifte transfer yapılır. Genetik tarama, anne rahmine tutunmadan önce sağlıklı embriyonun seçilmesini sağlayan bir yöntemdir. Böylece tüp bebek tedavisinin başarısı artar.

Genetik Tarama Kimlere Önerilir?

Bazı aileler kalıtsal hastalıklar taşıdıklarını bildikleri için başvururlar. Bazı çiftler ise farkında olmadan gelir ve yapılan değerlendirmelerde genetik risk ortaya çıkabilir. Ayrıca:

• Ailede genetik hastalık öyküsü olan çiftler
• İleri yaş anneler
• Tekrarlayan düşük yaşayanlar
• Çok sayıda başarısız denemesi olan çiftler

Bu çiftlerde embriyolar incelenir ve 24 kromozom taraması yapılır. Sağlıklı embriyolar seçilerek transfer edilir.

Genetik Tarama Nasıl Yapılır?

• Tek gen hastalıklarında: Aileden kan alınarak hastalığın hangi gende olduğu belirlenir.
• 3. Gün Biyopsi: Embriyo gelişiminin 3. gününde bir hücre alınır.
• 5. Gün Biyopsi: Trofektodermden 6-7 hücre alınarak incelenir. Günümüzde en güvenilir yöntem olarak tercih edilir.

İleri Yaş Gebeliği ve Tarama

37 yaş sonrası yumurtaların yaklaşık %70’i genetik olarak anormal olabilir. Bu da gebeliğin oluşmamasına veya düşükle sonuçlanmasına yol açabilir. Genetik tarama ile sağlıklı embriyo seçilerek bu risk azaltılır.

Tekrarlayan Düşüklerde Genetik Tarama

Bir kadın 2-3 kez düşük yaşamışsa, düşük materyali genetik laboratuvarda incelenmelidir. Bu, sonraki uygulamalarda aynı sorunların tekrarlamaması için önemlidir.

Genetik Hastalıklar ve Tarama

Türkiye’de özellikle Akdeniz Anemisi sık görülmektedir. Bunun dışında tek gen hastalıkları da taranabilir. Genin küçük bir bölgesindeki değişim embriyoda tespit edilerek sağlıklı embriyo seçilir. Böylelikle yalnızca çocuk sahibi olmak değil, sağlıklı çocuk sahibi olmak da hedeflenir.

Embriyoloji Uzmanı Ne Yapar?

Embriyoloji uzmanının görevleri şunlardır:

• Laboratuvarda yumurta ve spermi birleştirerek döllenmeyi sağlamak,
• Embriyoları uygun koşullarda inkübatörlerde geliştirmek,
• Embriyo gelişimini sürekli kontrol etmek.

Türkiye’de biyoloji mezunları embriyoloji laboratuvarlarında çalışabilir. Uzmanlaşmak için yüksek lisans veya doktora yapılabilir. Hekimler ise histoloji ve embriyoloji uzmanlığını tamamladıktan sonra embriyoloji alanında uzmanlaşabilir.