Tüplerin Tıkanıklığı

Kadın genital sisteminde bir ucu rahime, diğer ucu yumurtalıklara açılan içi boş tüp şeklindeki yapılara fallop tüpleri denilir. Kadına bağlı kısırlık vakalarının önemli bir kısmı bu tüplerdeki tıkanıklıklardan kaynaklanmaktadır.

Tüpün iç çeperi tıkanmış olabilir, dış kısmı çevre dokulara yapışık olabilir veya iç kısmını döşeyen siliyer hücreler fonksiyon göremiyor olabilir. Gebelik ilk olarak tüplerde oluştuğu için, tüplerin tıkalı olması durumunda yumurta tüpe geçemez. Geçse bile sperm, tüp içindeki bozukluklar nedeniyle yumurtaya ulaşamaz ve döllenme gerçekleşmez. Bazı durumlarda ise döllenme gerçekleşse dahi embriyo rahme ulaşamaz, tüpte kalır ve bu durumda dış gebelik oluşur.

Tüplerin Tıkanıklığının Nedenleri

• Genital enfeksiyonlar (pelvik enfeksiyonlar, cinsel yolla bulaşan hastalıklar, spiral kullanımı, düşük veya doğum sonrası enfeksiyonlar)
• Geçirilmiş karın içi ameliyatları (özellikle patlamış apandisit sonrası yapışıklıklar)
• Daha önce dış gebelik geçirmiş olmak
• Çikolata kisti (endometriozis)

Tüplerdeki tıkanıklık çoğu zaman belirti vermez ve genellikle çocuk sahibi olamama nedeniyle yapılan tetkiklerde ortaya çıkar.

Tanı Nasıl Konulur?

Çocuk sahibi olamayan hastalarda genellikle rahim filmi (HSG) istenir. Ayrıca dikkatli bir ultrasonografi muayenesi ile tüpler içinde sıvı birikimi görülebilir.

Rahim Filmi (HSG)

Rahim Filmi (HSG), rahim ve tüpleri görüntüleyen bir röntgendir. Normalde rahim ve tüpler görülemez, görünür hale getirmek için rahim ağzından özel bir sıvı verilir ve bu esnada röntgen çekilir. Böylece rahim duvarları ile tüplerin yapısı ve geçirgenliği hakkında bilgi edinilir.

HSG çekimi yaklaşık 15-20 dakika sürer ve genellikle adet ağrısı benzeri bir ağrı hissedilir. Hiç ağrı olmaması için işlem anestezi ile de yapılabilir. Enfeksiyon riskini azaltmak için işlem öncesinde antibiyotik kullanılabilir.

Laparoskopi

Şüpheli durumlarda kesin tanı için laparoskopi (karın içerisine kamera ile bakılması) yapılabilir. Bu işlem sırasında rahim ağzından verilen sıvının (genellikle metilen mavisi) tüplerden geçişi kontrol edilir. Eğer tıkanıklık varsa anlaşılır. Bazı durumlarda tüplerin eski haline getirilmesi mümkün olmayabilir ve tüp çıkarılabilir ya da rahim ile olan bağlantısı kesilebilir.

Tedavi

Tüplerin tamamen tıkalı olduğu ve cerrahi yöntemlerle açılamadığı durumlarda, tüp bebek tedavisi ile çocuk sahibi olmak mümkündür.